Banja Luka ili Banjaluka je drugi po veličini grad u Bosni i Hercegovini i najveći grad u Republici Srpskoj. Nalazi se u središtu šume Bosanske Krajine u sjeverozapadnoj Bosni. Prema popisu iz 2013. godine, u gradu živi 138.963 stanovnika, dok njegovo administrativno područje broji 185.042 stanovnika.

Banjaluka je administrativni, politički, finansijski, univerzitetski i kulturni centar Republike Srpske. Grad leži na rijeci Vrbas i poznat je u zemljama bivše Jugoslavije po svom zelenilu a prepun je drvoreda, bulevara i parkova. Najčešća stabla su divlji kesten, lipa i smrča.
Banjaluka je 2018. proglašena evropskim gradom sporta.

Dan grada je 22. april. Na taj dan je 1945. godine, Šesta krajiška brigada, na čelu sa komandantom Milančićem Miljevićem, umarširala trijumfalno u Banjaluku, oslobodivši je od fašista.

Banjaluka se prvi put spominje 1494. godine u povelji ugarskog kralja Vladislava II Jagelovića, izdatoj u Budimu na latinskom jeziku, a grad je postojao i ranije. To pokazuju arheološki lokaliteti i predmeti koji pružaju dokaze o postojanju ljudskih zajednica na ovim prostorima još od epohe musteriena iz 50.000 – 35.000 godine prije nove ere.

U gradu i njegovoj bližoj okolini nalaze se tri izvora termomineralne vode čija su se ljekovita svojstva koristila i u antičkom periodu.
Banjaluka ima umjerenu vlažnu suptropsku klimu sa blagim zimama, blagim mrazevima i toplim ljetima. Najtopliji mesec u je jul uz prosječnu temperaturu 22,8 °C (73,0 °F). Najhladniji mesec je januar, sa prosečnom temperaturom 1,7 °C (35,1 °F).Banjaluka u prosjeku ima 104 kišna dana a tokom zimskog perioda skoro svake godine pada snijeg.